Historische gebouwen

Orvelte staat vol met historische gebouwen. Niet alleen bestaat het al heel lang, maar het heeft ook meerdere transformaties doorstaan. Ontdek Orvelte hier verder.

Het oude Drentse boerenbedrijf

Twaalf boerderijen ‘stoef bij mekaor’ in 1832 net als twee eeuwen daarvoor… Het leven in Orvelte leek op dat moment hetzelfde rustige gangetje te gaan als in alle eeuwen daarvoor. Schijn bedriegt echter, want er was inmiddels het nodige veranderd in het Drentse boerdenbedrijf.

Uit de onderzoeken van Jan Bieleman en Theo Spek weten we dat Drenthe vanaf het eind van de middeleeuwen veranderde van een gesloten boerenwereldje op zich in een meer open samenleving. In de loop van de zeventiende eeuw begon de marktprijs voor rogge sterk te dalen. Hierdoor  kregen de boeren steeds meer oog voor de mogelijkheden van de veehouderij. Het is niet toevallig dat in veel dorpen de gezamenlijke hooi- en weilanden in de beekdalen onderling verdeeld werden. In Orvelte vond deze markescheiding vlak vóór de grondschatting van 1642 plaats.

Historische gebouwen

De Drentse os

Jan Bieleman kwam er tot zijn verrassing achter dat een ‘volle’ boer in Drenthe in die tijde gemiddeld slechts 24 runderen bezat. In onze tijd van megastallen lijkt zo’n aantal niet voor voor te stellen. Bieleman vertelt er onmiddellijk bij dat je dergelijke aantallen elders in Nederland alleen in typische weidegebieden tegenkwam. Naast melkvee bestond een belangrijk  deel van de Drentse rundveestapel uit gecastreerde mannelijke dieren. Deze ossen moesten op het veld rond het dorp hun kostje bij elkaar zien te scharrelen. Na een jaar of vier  op de heide te hebben doorgebracht, werden de ossen voor de slacht verkocht aan handelaren die vaak uit Holland kwamen.

Bieleman berekende dat de Drentse boeren in de eerste helft van de zeventiende eeuw jaarlijks zo’n drie- tot vijfduizend slachtossen exporteerden. Een ander belangrijk Drents exportartikel was de wol van de Drentse schapen die naar de Hollandse lakennijverheid ging. En dat terwijl men vele jaren over de oude Drentse landbouw gedacht heeft dat de boeren hier zich nauwelijks met de buitenwereld bemoeien.